به دنیای زنبورعسل و زندگی سالم خوش آمدید،
مفتخریم که بهترین و عالی ترین و طبیعی ترین ماده غذایی و دارویی دنیا را تقدیم شما می کنیم
...
عسل از گذشته تا به امروز ومشکلات صنعت زنبورداری
عسل ماده ای است شیرین ومقوی واز تولیدات داروسازان بالدار کوچک که زنبور عسل نام دارد. عسل تاریخی دیرینه دارد بشر از هزاران هزار سال پیش به خواص معجزه آسای این ماده خوشمزه وپر انرژی پی برده وبه پرورش زنبور عسل همت گمارده است .همانطوری که میدانید عسل موهبتی الهی بوده که ایزد منان آن را دراختیار بشر گذاشته ودر قرآن مجید نیز به شفابخش بودنش اشاره کرده است. حتی پیامبران ودانشمندان نیز درروایات واحادیث خود به شفا بودن این ماده پر انرژی ومقوی اشاره نموده اند.عسل با دارا بودن انواع ویتامین ها، آنزیم ها و مواد معدنی ازگذشته های بسیار دور برای درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گرفت به طوری که در تمام امراض و در کنار داروهای گیاهی عسل تجویز می شد و همه به خواص شگفت انگیز آن پی برده بودند وقیمت وارزش آن نیز هم عیار با طلا بود .دراکتشافاتی که امروزه در اهرام مصر باستان به عمل آمده مشخص شده که مصریان از عسل وبره موم زنبورعسل برای خوردن و مومیایی اجساد فرعونیان استفاده می کردند هنوزهم عسل هایی که از آن زمان کشف شده خواص خود راحفظ کرده وفاسد نشده اند وعلت آن هم چیزی نیست جز اینکه عسل تنها مواد غذایی است دارای مواد ضد میکروبی وضد قارچی وفساد ناپذیر است چون ماده ای به نام اینهیبین درعسل وجود دارد که زنبورها آن را به عسل می افزایند که باعث عدم رشد میکروبها و باکتریها می شود خلاصه این که عسل این ماده شگفت انگیز ومعجزه آسا از بدو آفرینش با بشر بوده وهمیشه مرهمی برای دردها وامراض آدمی . وهمواره انسان نیز کوشیده پس از گذشت زمان پرده ازاسرار این موجود شگفت انگیز بردارد وحال چنین شده است که پس از سالها تلاش و کوشش بشر توانسته به غیر از عسل به فرآوردهای جدیدی از زنبور عسل دست پیدا کند که همگی دست کمی از عسل نداشته وخواصی بیشتر از آن را دارا میباشند از جمله این فرآورده ها که خواص درمانی فراوانی نیز دارند ژل رویال ( شیر زنبور عسل )،زهر زنبور، عسل،گرده ،و بره موم را می توان نام برد که همگی از تولیدات این داروسازان بالدار کوچک می باشد.البته لازم به ذکر می باشد که یکی از بزرگترین خدمات زنبور عسل سیستم گرده افشانی آن است که اگر زنبور عسل نبود گرده افشانی هم به این صورت وجود نداشت ورفته رفته محصولات کشاورزی وباغی از رونق می افتاد وادامه حیات انسان با مشکل مواجه می گردید بد یهی است خود این موجود وفرآوده هایش برای آدمی بسیار مفید میباشد وما باید بخاطر این نعمت ویژه که خداوند متعال به ما عطا کرده شکر گزار وسپاسگزار او باشیم .حال ببینیم آیا انسان توانسته است پس از گذشت سالیان دراز که تا حدودی این موجود را رام وتحت سیطره خود درآورد کیفیت وخواص تولیدات آن را حفظ کند با یک نگاه به بازار داخل وتحقیق دراین رابطه به این نتیجه میرسیم که نه تنها خواص این ماده با ارزش از یادها رفته بلکه یافتن عسل های شفا بخش نیز کار خیلی سختی شده است . چون زنبورداری از سیستم سنتی خارج وبه سیستم مدرنیزه تبدیل شده است وبا رشد جمعیت ونیاز روز افزون استفاده از تغذیه دستی (شکر) روز به روز بیشتر وبیشتر شده واین کار باعث پایین آمدن کیفیت در عسل شده است که میتوان آن را به راحتی تولید و در اختیار مردم قرار داد به طوری که عسل هنوز ارزش واقعی خود را بین سایر مواد غذایی به دست نیاورده وموجب عدم توجه بیشتر مردم به آن گردیده است به طوریکه هنوز هم عموما استفاده از مرباها وقندهای مصنوعی رابه این غذا واکسیر حیاط بخش ترجیه میدهند که علت اصلی آن عدم شناخت از مزایا وارزشهای واقعی عسل می باشد
البته عوامل زیادی در این رابطه وجود دارد که همگی دست به دست هم داده که باعث عدم مرغوبیت عسلهای تولیدی ورشد نه چندان زیاد در امر پرورش زنبور عسل شده است وآن را با مشکلات عدیده ای مواجه نموده است که ازآن جمله می توان به موارد زیرکه مهمترین آنهاست اشاره کرد.
۱- عدم آشنایی زنبورداران با فرآورده های دیگر زنبور عسل وراههای استحصال آن .
۲- کوچ ندادن به موقع کندوها و استفاده بیش ازاندازه از شکر وامثال آن جهت تغذیه کندوها .
۳- نبود دانش کافی زنبورداران در استخراج دیگر فرآورده های زنبور عسل (ژل رویال،گرده گل،زهر زنبور،بره موم و…) که این خود به تنهایی باعث شده که زنبورداران برای تولید و درآمد بیشتر فقط به عسل فکر کرده واز شکر ،گلوکوز و مواد مشابه آن بیشتر استفاده نمایند که این هم به خودی خود کیفیت عسل را پایین می آورد .واین در حالیست که زنبورداران کشورهای خارجی بیشترین سود خود را از دیگر فرآودهای زنبور عسل کسب می نمایند .
۴- وجود افراد سودجوکه برای درآمد بیشتر حاصل دسترنج زنبورداران را با دست ساخته های خود مخلوط کرده وبا قیمت گزاف و به نام عسل خالص روانه بازار می کنند که سبب پایین آمدن وجهه عسل ونام عسل ایرانی گردیده است. جالب است بدانید بعضا این افراد چنان مهارتی در درست کردن عسلهای تقلبی به کار میبرند که حتی آزمایشگاهای پیشرفته نیز از تشخیص آن عاجز می مانند .
۵- نبود بازرسی ونظارت کافی از سوی سازمانهای دولتی برای کنترل کیفیت عسل های تولید شده در بازار (مخصوصا عسل های تقلبی ) که بازار ایران را اشباع کرده است وباعث صلب اعتماد مردم ودر نتیجه کمرنگ شدن وجهه این ماده پر انرژی در سبد غذایی خانوارها گردیده است .
۶- نبود اطلاع رسانی وفرهنگ سازی در رسانه های عمومی وجراید از سوی سازمانهای دولتی وخصوصی ذی ربط در رابطه با خواص غذایی ودرمانی عسل وشناخت فرآوردهای زنبور عسل و حتی رس کردن که طبیعت عسل میباشد باعث شده مردم عسل رس کرده را عسلی تقلبی وبی کیفیت بپندارند وآن را دور بریزند که این خود یکی از بزرگترین مشکلات کنونی عسل وتولید کنندگان به شمار می رود و این امر باعث شده تولیدکنندگان وفروشندگان به خاطر حفظ شکل ظاهری عسل آن را حرارت مستقیم داده که این کار باعث از بین رفتن آنزیم ها ودیاستاز عسل می شود و آن را تبدیل به ماده بی خاصیت می نماید متاسفانه حتی بعضا دیده میشود که از جوهر لیمو ومواد مشابه آن نیز برای شکرک نزدن عسل استفاده می کنند . لازم به ذکر است رادیو وتلویزیون با دارا بودن بیشترین مخاطب میتواند بهترین گزینه برای اطلاع رسانی وفرهنگسازی در رابطه با عسل وفرآورده های زنبور عسل باشد .
۷- کم شدن نزولات آسمانی ونبود پوشش گیاهی مناسب در کشورمان جهت تولید عسل مرغوب ،واز طرفی دیگر افزایش بی سابقه دمای هوا وپدیده گردو غبار چند سال اخیر که باعث کم شدن تولید ودر نتیجه سبب شده زنبورداران ازتغذیه دستی (شکر) جهت تولید بیشتر استفاده نمایند .
۸- عدم آشنایی کشاورزان ایرانی به فواید گرده افشانی زنبوران عسل که در قبال واگذاری زمین ها و باغات خود مبالغ هنگفتی از زنبورداران جهت اجاره زمینشان طلب می نمایند این امر خود هر ساله هزینه زیادی رابه زنبورداران تحمیل میکند. این در حالیست که کشاورزان خارجی در قبال اجاره زمینشان وجهی را به زنبورداران پرداخت میکنند چون از فواید و ارزش گرده افشانی زنبوران عسل با خبرند.
۹- نبود حمایت های کافی وفعال نبودن تعاونی های زنبورداران در جهت تضمین خرید محصولات تولید شده وعرضه آن
۱۰- اندیشیدن تدابیری از جمله بسته بندی مناسب وبهداشتی عسل طبیعی تایید شده واستاندارد به دست خود زنبورداران وتعاونی های مرتبط با بسته بندی مناسب وصادرات آن به بازارهای داخل وخارج.
۱۱- فراهم کردن بیمه برای این افراد زحمتکش ومعرفی آنان برای دریافت وام به بانک ها ، چون مشاهده می شود که زنبورداران به خاطر کمی بودجه محصولشان را قبل از برداشت به قیمت ناچیزی به دلالان پیش فروش می کنند که این کارباعث می شود سود آن به جیب دلالان برود ودود آن به چشم زنبورداران.واین خود باعث ضعیف شدن بنیه زنبورداران می شود
۱۲- نبود کلاس های آموزشی کافی ومشاوره برای ارتقاء علم زنبورداری درایران و عدم آشنایی زنبورداران با جدیدترین وسایل زنبورداری و استحصال عسل وبه روز دنیا . ۱۳- برگزاری سمینارها وهمایش های تخصصی زنبورداری جهت ارایه مشکلات آنان به صورت فراخوان وگسترده
۱۴- تشویق زنبورداران برای تولید عسل مرغوب وطبیعی با هر اندیشه وراهکاری،چون با ورود عسل های بی کیفیت وتقلبی به بازار مصرف وعدم کنترل ونظارت دقیق بر نحوه تولید وعرضه،ا ین ماده مقوی وپر انرژی رفته رفته خواص درمانی وارزش خود را از دست داده وتبدیل به ماده ای شیرین وبی ارزش می شود زیرا زمانی که هنوز بشر داروهای شیمیایی کنونی را نمی شناخت وکشف نکرده بود این عسل بود که با خواص شفا بخش خود التیام بخش دردهای آدمی بود . ۱۵- فعالیت تعاونی های مربوطه و وزارت جهاد کشاورزی در برگزاری جشنوارهای سالانه عسل وتشویق زنبور داران به تولید عسل های مرغوب وبا کیفیت و ارایه جوایز و انتخاب زنبوردار نمونه سال در امر تولید عسل مرغوب وسایر فرآورده های زنبور عسل و معرفی آنان به عموم مردم .
۱۶- گنجاندن واستفاده بیشتر ازمطالب به روز و مرتبط با عسل و زنبورعسل وفرآوردهای تولیدی آن ، خصوصیات وخواص درمانی آنها در کتب درسی دانش آموزان جهت آموزش وفراگیری در مقاطع تحصیلی.
گفتنی است که زنبور عسل وفرآوردهای آن نقش بسزایی را در صنعت غذایی .دارویی وبهداشتی کشور عزیزمان ایفا می نماید . مشکلات وراهکارهای ارائه شده دراین مقاله از جمله بزرگترین دغدغه های کنونی زنبورداری در میهن عزیزمان میباشد ، همچنین ناشناخته بودن خواص این ماده پر انرژی برای عموم مردم ونبود اطلاع رسانی گسترده و مفید در این رابطه باعث ایجاد مشکلاتی در این زمینه از جمله طرز تشخیص، خرید، نگهداری واستفاده ازعسل وسایر فرآودهای آن شده است . امید است که با تلاش و همت مسئولین ودست اندرکاران وزنبورداران عزیز وزحمتکشمان بتوانیم گامی موثر در ارتقاء این رشته وصنعت مهم ،با ارزش ومقدس برداریم وکشور عزیزمان را در این زمینه به شکوفایی هر چه بیشتر برسانیم .
انشالله…
نویسنده : بورس عسل اصغرپور
استفاده با ذکر منبع بلامانع است
