موم زنبور عسل (به انگلیسی: Beeswax ) موم طبیعی است که توسط زنبور عسل از شان عسل ساخته میشود. این موم توسط ۸ غدهٔ موم ساز در قسمت های شکمی زنبورهای کارگر به منظور ذخیره گاه عسل و ساختمان پرورش نوزاد زنبوران و همچنین برای بخشی از ساخت بره موم تولید می شود.
عسل همراه با موم که از نظر گرده گل . بره موم و موم غنی است در مورد سینوزیت . زکام اسپاسمی. ناراحتی های تنفسی . ورم معده و ورم لثه موثر است .در رابطه با برفک دهان آن را باید جوید
زنبورهای جوان بعد از تغذیه نوزادهای جوان لاروها و شفیرهها با ژله سلطنتی، در ساخت کندو شرکت میکنند. عسل مصرف شده و بعد از ۲۴ ساعت همراه با بسیاری از زنبورهای دیگر در وضعیت معلق آرام میگیرد، ۸ غده موم ساز در زیر شکم زنبورهای جوان تکههای صفحه ای کوچک موم ترشح میکنند. این بشقابکها بوسیله زنبور عسل تراشیده، جویده و با اضافه نمودن بزاق و انواع آنزیم ها، نرم و خمیری می شوند. زمانیکه این بشقابکها جویده شدند، به شان میچسبند و چند بار مجدداً جویده میشوند، بالاخره قسمتی از این شاهکار معماری، حجرات شش گوش، ساختمان ۲۰ گرمی که میتواند ۱۰۰۰ گرم عسل را نگهدارد، را بوجود میآورند.
موم مثل بتن برای دهانه خانه شان عسل استفاده میشود و وقتی که با مقداری بره موم مخلوط گردد، نوزادها، لاروها و شفیره ها را از بیماریهای عفونی و تلف شدن حفاظت می کند. علاوه بر بره موم، موم نیز برای پر کردن شکافها و پوشاندن اشیاء خارجی در کندو بکار میرود. مومی که توسط زنبوردار جمعآوری میگردد آن است که در ساخت شان بکار میرود. زنبورداری با کندوی قاب دار، موم را تقریباً از قسمت درپوش و سمت فوقانی حجرات عسل تولید میکند.
قرنها پیش، به ارزش موم زنبور بعنوان بهترین ماده برای شمعسازی پی برده بودند. قبل از پیدایش مومهای نفتی ارزان، از چربی حیوانی آب کرده برای شمعهای ارزان و موم تقلبی استفاده میشد. جواهرسازان و صنعتگران قدیمی میدانستند چگونه اشیاء ظریف از موم بسازند و بعد آنها را در قالب فلزات قدیمی قرار دهند. رنگهای تابلوهای نقاشی دیواری و شمایلهای قدیمی، حاوی موم زنبور هستند که بیش از ۲۰۰۰ سال بدون تغییر ماندهاند. پوشش مومیاییهای مصری حاوی موم هستند و موم زنبور دیر زمانی است که در داروها، کرمها و لوسیونها مصرف پیدا کرده است. از میان تمامی فرآوردههای اصلی زنبورداری، موم چند کارهترین و گستردهترین ماده مصرفی بوده است.
موم زنبور عسل حاصل از Apis mellifera شامل حداقل ۲۸۴ ترکیب مختلف میباشد. همه آنها کاملاً تشخیص داده نشدهاند، ولی بیش از ۱۱۱ ترکیب فرار هستند. حداقل ۴۸ ترکیب یافت گردیدند که به خوشبو کردن موم کمک میکنند. از نظر کیفی، ترکیبات عمده عبارتند از : منوودی استرهای اشباع شده و اشباع نشده، هیدروکربنهای اشباع شده و اشباع نشده و اسیدهای فرار و هیدروکسی پلی استرها.نسبت مقادیر استر به اسیدها، بطور قابل ملاحظهای در اثر گرما دادن بیش از حد تغییر مییابد. در ۱۰۰ درجه سانتیگراد به مدت ۲۴ ساعت نسبت استر به اسید فراتر از حدود تعیین گردیده برای موم زنبور خالص تغییر می کند.
گرما دادن طولانی تر با درجات حرارت بالاتر به تخریب شدن و از دست رفتن هیدورکربنها منجر میگردد. این تغییرات نیز خواص فیزیکی موم را تحت تاثیر قرار میدهد. بدین ترتیب، گرما دان بیش از حد طی آب کردن یا عمل آوری مجدد، موم را از لحاظ ساختمانی تغییر میدهد و خواص مفید بسیاری از ترکیبات فرعیاش همچنین ترکیبات خوشبو و فرارتر آن را تغییر میدهد. سفید کردن، ترکیبات خوشبوی موم را نابود میکند. موم سفید شده، دیگر عطر مخصوص و مطبوع موم را ندارد و میتوان پنداشت که فاقد بسیاری از ترکیبات فرعی است.
موم زنبور عسل برای مصرف انسان بی خطر است و بعنوان یک ترکیب در غذای انسان در ایالات متحده آمریکا تصویب گردیده است. موم مادهای خنثی است یعنی به هیچ وجه با دستگاه هاضمه انسان عکسل العمل نشان نمیدهد و بدون تغییر از بدن عبور میکند. مواد محلول یا موجود در موم به تدریج آزاد میگردند. از این خاصیت در بسیاری از فرآوردههای دارویی بهرهبرداری میگردد. ضمناً این خواص وقتی که موم نزدیک مواد شیمیایی سمی و آفت کشها یا بعد از بعمل آوردن با دواهای مختلف در داخل کندو نگهداشته شود، میتوانند مسئلهساز باشند.
لازم به ذکر است که موم ماده ای است که دستگاه گوارش انسان و سایر جاندران قادر به تجزیه مولکولهای آن نیستند” یعنی پس از تغذیه جذب نمی شود و به همان صورت که تغذیه شده است از بدن دفع می گردد ” اما می تواند به سرعتبه وسیله پوست جذب شود به همین دلیل امروزه آن در ساخت وسایل بهداشتی آرایشی نظیر کرم ها ، پما دها ، ماسک های زیبایی صورت و غیره از اهمیت بسزایی بر خوردار است.