چگونگی ترشح شهد گل و تبدیل آن به عسل طبیعی
شهد گلحاوی آب و قند است که نسبت این دو ماده بستگی به نوع گیاه و عوامل محیطی مثل دمای هوا، رطوبت و نوع خاک و …. دارد. در بافت های گیاهی تجمع قند وجود دارد، در برخی شرایط مناسب، بخصوص در جریان رشد گیاه، آب از طریق ریشه بالا آمده و به سوی قسمتهای انتهای گیاه ( مانند اندام گل ها ) میرود، در این هنگام در مسیر خود این قند را حل می کند، بدین ترتیب غدد گیاه وارد عمل می شوند و شیره را ترشح می نمایند.
اکثر این غده ها به صورت برجستگی در داخل گل ها قرار دارند، ولی هم چنان خارج از گل ها و زیر برگ ها نیز حضور دارند، این غده ها دارای چندین مجرا هستند که از هر مجرا قطره کوچکی ترشح شده و در مجموع در سطح غده مقداری شیره جمع می شود ، زنبورها در جریان ملاقات گلها و گرده افشانی آنها شهد فوق را توسط خرطوم خود مکیده و در داخل چینه دان یا عسلدان (عسل دان یا پیش معده یکی از اندام زنبور عسلاست که قبل از معده قرار گرفته و توسط دریچه ای به معده اتصال می یابد ) ذخیره می نماید، یک زنبور برای جمع آوریشهد گل ها روزانه بطور متوسط ۱۰ مرتبه از کندو خارج می شود.طبق نظریه کارشناسان یک کلنی قوی وپر جمعیت میتواند در طول روز ۱۰/۱۵ کیلوشهد جمع آوری نماید
وزن متوسط یک محموله شهد که زنبور می تواند حمل نماید حدود ۴۰ میلی گرم است و بزرگترین محموله شهد ۷۰ میلی گرم گزارش شده است. زنبور آورنده شهد زمانی که وارد کندو می شود، در صورتی که جریان شهد کم باشه در بین سایر زنبورها حرکت کرده و آنرا بین آنها تقسیم می نماید، اما زمانی که منبع شهد زیاد باشد حرکاتی رقص مانند کرده و اطلاعات مختلفی را در مورد منبع غذا و مکان آن در اختیار زنبوران قرار می دهد. برای تبدیل شهد به عسلنیاز به یک سری فعل و انفعالات فیزیکی و شیمیایی است، شهد گلها حاوی مقادیری از قند مرکب ساکارز می باشد که بوسیله، آنزیم انورتاز که در در دستگاه گوارش زنبور تولید می شود وبه آن می افزاید شکسته شده و به قندهای گلوکز و فروکتوز تبدیل می شود.
زنبور کارگر که وظیفه تبدیل شهد به عسلرا عهده دار است، پس از تحویل گرفتن شهد از زنبور آورندۀ شهد به گوشه ای رفته و شروع به یک سری فعالیت های فیزیکی روی آن می نماید، طوری که با باز و بسته کردن آرواره و خرطوم خود مرتباً شهد را به جلو و عقب می برد تا زمانی که آب اضافی آن تبخیر شود و تبدیل به عسلشود، زنبورهای دیگر نیز با بال زدن در کندو و سطح شان به منظور تهویه هوای کندو به این فرآیند کمک می نمایند.جالب است بدانید زنبوران عسل برای جمع کردن ۱کیلو گرم عسل مسافتی به مقدار ۴برابر کره زمین را طی میکنند ودر این میان حدود ۱۰ میلیون گل را بازدید می نماییند