وقتی یک موجود زنده می میرد، سیستم ایمنی اش همزمان با هر سیستم پویای دیگر در بدن اش، از کار می افتد و در عرض چند ساعت، بدن مورد تهاجم همه جور باکتری، میکروب و انگلی قرار می گیرد و تنها چند هفته زمان لازم است تا تمام گوشت و پوست بدن مان خوراک باکتری ها و دیگر میکروب ها شود. پس از آن فقط اسکلت کلی باقی می ماند.
بنابراین واضح است زمانی که سیستم ایمنی مثل ساعت کار می کند، اتفاقات عجیب و غریبی در حال رخ دادن است. در غیر این صورت ما باید در این دنیای پر از میکروب و انگل همچون مردگان متحرک می بودیم که قسمت های مختلف بدن مان هر ثانیه خوراک میلیون ها موجود ریز بود.
سیستم ایمنی، پیچیده اما جذاب است و دو دلیل عمده وجود دارد که همه ما اطلاعات بیشتری در موردش داشته باشیم . اول از همه اینکه در زمان بیماری با اتفاقاتی که درون بدن تان رخ می دهد آشنا خواهید شد و می فهمید که علت تب، سر درد، گر گرفتگی و باقی علائم بیماری چیست. مورد دوم اینکه متوجه خواهید شد علت مصرف دارو چیست و آگاهی بیشتری حین مصرف آنتی بیوتیک ها پیدا خواهید کرد؛ مسئله ای که اخیرا توجه بسیاری را به خود جلب کرده است .
سیستم ایمنی در نگاه اول
مثل ساعت دقیق و با برنامه است. اغلب مواقع اصلا حضور آن را حس نمی کنیم و نمی فهمیم که سربازها در بدن ما هر ثانیه به مبارزه مشغول اند اما به محض اینکه مریض می شویم یا عفونتی می گیریم، ضعف سیستم ایمنی خودش را نشان می دهد. سیستم ایمنی به چندین و چند روش مختلف در برابر مهاجمین ایستادگی می کند و هر از چند گاهی ما متوجه آن می شویم.
برای مثال، وقتی دست خود را می بُرید، همه جور باکتری و ویروسی از قسمت بریده شده وارد جریان خون شده و به بدن حمله می کنند. تصور کنید یک تکه چوب ریز دست شما را خراش داده و سبب خون ریزی شده. احتمالا خرده های چوب در بدن شما باقی مانده اند و روی آن ها پر است از میکروب های مختلف.
در این شرایط، بدن شروع می کند به مبارزه با بیگانگان و همزمان بخش های دیگری مشغول به بستن زخم هستند. معمولا با رسیدگی مناسب اتفاق خاصی رخ نمی دهد اما در برخی شرایط، یک زخم کوچک می تواند به عفونت تبدیل شده و بدن را بیش از پیش درگیر کند. التهاب و ایجاد چرک، علائم عفونت هستند.
وقتی پشه شما را نیش می زند به قرمزی پوست خود توجه کرده اید؟ در واقع، نیش پشه هیچ نقشی در قرمز کردن پوست شما ندارد، بلکه این تغییر رنگ نشان از فعالیت صحیح و سالم سیستم امنیتی بدن شما است.
روزانه و حتی همین حالا شما در حال تنفس انواع و اقسام باکتری ها و ویروس های معلق در هوا هستید و سیستم ایمنی بدون اخطار مستقیمی به شما، آن ها را از بین می برد. اما وقتی که این میکروب ها بتوانند از سد دفاعی گذر کنند، سبب ایجاد سرما خوردگی، آنفلوآنزا و … می شوند. بیماری ها نشانه مستقیم در ضعف سیستم ایمنی بدن شما هستند.
قطعا تا به حال پیش آمده که اول فصل سرما دچار سرماخوردگی فصلی شوید و پس از آن تا چند ماه بعد در برابر بیماری مقاومت از خود نشان دهید. این مسئله نشان می دهد که سربازهای بدن شما متوجه حقه های دشمن شده اند و برایش آماده اند. بنابراین در هر بار پاتک، میکروب ها شکست می خورند.
علاوه بر نفس کشیدن، خوردن نیز راه دیگری برای وارد کردن اسب تروجان به بدن است. با این حال، اغلب میکروب ها توسط آنزیم های موجود در آب دهان یا توسط اسید قدرتمند معده از بین می روند. اما اگر یکی از این مهاجمین دلیر بتواند از تمام سدهای دفاعی گذر کند، سبب مسمومیت غذایی خواهد شد. اسهال و استفراغ معمولا نشانه های واضحی از کم آوردن نیروهای دفاعی شما هستند.
شاید شما هم به یک چیز خاصی آلرژی داشته باشید. آلرژی، پاسخ دندان شکن سیستم دفاعی بدن انسان به چیزی است که عموما خطرساز نیست و دیگر انسان ها واکنشی به آن نشان نمی دهند. گاهی این آلرژی ساده است و گاهی خطرساز.
دیابت، نمونه عملکرد اشتباه سیستم دفاعی بدن است. در این حالت، سرباز ها به سلول های خاصی در پانکراس حمله کرده و آن ها را از بین می برند. یا آرتریت روماتوئید نیز مشابه همین مسئله را در مفاصل ایجاد می کند. در بسیاری از بیماری ها، هیچ عامل خارجی دخیل نیست، بلکه صرفا صحبت از خطای عملکردی سیستم ایمنی در میان است.
یک نشانه دیگر از وجود چنین سیستمی در بدن ما زمانی خودش را نشان می دهد که عضوی خارجی به بدن خود راه می دهیم. برای مثال یک کلیه از شخصی دیگر دریافت می کنیم (پیوند کلیه). در این میان، سیستم ایمنی، کلیه دریافتی را عاملی بیگانه شناسایی کرده و در صدد از بین بردن آن است اما با مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، می توان در برابر آن ایستاد.
موارد ابتدایی در مورد سیستم ایمنی
بگذارید از ابتدا شروع کنیم. وقتی مریض می شوید، بدن شما دیگر حالت عادی خود را ندارد و با تمام پتانسیل های خود به کار ادامه نمی دهد. راه های بسیاری وجود دارد که ابتلا به بیماری را سبب می شود و مروری بر آن ها داریم.
وقتی آسیب فیزیکی می بینید، برای مثال در یک تصادف، استخوان دست تان می شکند، در عمل وارد پروسه مریض بودن شده اید، چرا که بدن شما مانند لحظات قبل اش نیست و نمی تواند به درستی کار کند. بنابراین همه چیز درون بدن دست به دست هم می دهد تا استخوان شکسته شده ترمیم شود.
کمبود ویتامین و مواد معدنی مسئله مهم دیگری است که میلیون ها انسان همین حالا با آن درگیر هستند. اگر به اندازه کافی ویتامین D کسب نکنید، بدن شما قادر به متابولیز کلسیم نیست و بنابراین نرمی استخوان خواهید گرفت.
کسانی که این بیماری را دارند، عمدتا استخوان های شان شکننده است و در سنین بالاتر بدن شان فرم خود را از دست می دهد. استخوان ها به درستی رشد نمی کنند و تحت فشار قرار می گیرند. از سوی دیگر، اگر ویتامین C کافی دریافت نکنید، تورم و خونریزی لثه، تورم مفاصل و کبودی پیدا خواهید کرد. اگر به اندازه کافی آهن در بدن شما نباشد هم کم خونی به سراغ تان خواهد آمد. و این مسئله در مورد هر ماده معدنی و ویتامین دیگری صادق است.
در برخی موارد، یک عضو از بدن شما دچار آسیب دیگی یا ضعف می شود. برای مثال، یکی از مرض های قلبی، به علت انسداد عروق ایجاد می شوند. در این حالت، ماهیچه های قلب به اندازه کافی خون دریافت نمی کنند تا آن را به سایر نقاط بدن پمپاژ کنند. یا یک مورد از بیماری های شش، سیروز است که در نتیجه نوشیدن بیش از حد الکل ایجاد می شود. (اعتیاد به الکل)
بیماری های ژنتیکی هم مشکل بزرگی هستند. گاهی اوقات در کپی برداری از DNA مشکلاتی ایجاد می شود و در نتیجه این اشتباه، با فقدان پروتئین مخصوصی که قرار بود ساخته شود روبرو خواهیم شد. از آنجایی که بیماری های ژنتیکی معمولا سبب کمبود پروتئین خواهند شد، در سطح سلولی تخریب گر هستند.
برای مثال، زالی در نتیجه فقدان آنزیم تیروزیناز است. در نتیجه عدم حضور تیروزیناز، بدن نمی تواند ملانین یا رنگدانه های لازم برای ایجاد رنگ در پوست، چشم و مو را تولید کند. به همین علت، کسانی که با چنین خطای ژنتیکی متولد می شوند، در برابر اشعه فرابنفش نور خورشید بسیار حساس خواهند بود.
و اما سرطان که گویا این روزها به بزرگ ترین دشمن بشر تبدیل شده. وقتی شخصی مبتلا به سرطان می شود، سلول های بدن دیگر پیرو چرخه سلولی نیستند و بی رویه تولید می کنند و توقفی در کارشان نیست. برای مثال، وقتی سلول های ملانوسیت موجود در پوست توسط اشعه فرابنفش نور خورشید آسیب ببینند، تغییر رویه داده و به سلول سرطانی تبدیل می شوند و ملانوما را منتج می شوند. (پیشگیری از سرطان :سرطان پوست)
عفونت ویروسی و باکتریایی
زمانی که یک ویروس یا باکتری به بدن شما حمله و تولید مثل خود را آغاز می کند، مشخصا دردسرساز خواهد شد. وجود این بیگانگان در بدن عوارض جانبی در پی خواهد داشت که شما را مریض خواهد کرد. برای مثال، باکتری استرپتوکوکس سمی تولید می کند که باعث ایجاد التهاب در گلوی شما می شود. (عفونت های باکتریایی)
ویروس فلج اطفال ، سمی دارد که سلول های عصبی را از بین برده و در نتیجه کودک را فلج می کند. از سمتی دیگر، بسیاری از باکتری ها با ما زندگی همزیستی خوش و خرمی دارند. برای مثال سیستم گوارشی بدن شما پر است از این باکتری ها تا غذایی که صرف نموده اید را آماده مصرف واقعی سلول های تان کنند. اما بسیاری از باکتری ها وقتی وارد بدن یا جریان خون شوند اثری غیر قابل انکار خواهند گذاشت.
عفونت های ویروسی یا باکتریایی در حال حاضر بیشترین علل مریضی در انسان ها هستند. سرما خوردگی، آنفلوآنزا، سرخک، اوریون، مالاریا، ایدز و … همگی اثر مخرب این موجودات ریز هستند. وظیفه اصلی سیستم ایمنی شما، محافظت بدن در برابر عفونت ها است و سه راه کلی برای انجام وظیفه وجود دارد:
ایجاد یک سد در برابر ورود باکتری و ویروس به داخل بدن
اگر باکتری یا ویروس وارد بدن شد، سیستم ایمنی سعی در شناسایی و از بین بردن آن، پیش از پیدا کردن سلول میزبان و تکثیرش می کند.
اگر باکتری یا ویروس، سلول میزبان خود را پیدا و تکثیرش را آغاز کرد، سیستم ایمنی راه حل سوم یا مبارزه مستقیم را انتخاب خواهد کرد.
اعضای سیستم ایمنی
یکی از نکات جالبی که در مورد بدن شما وجود دارد این است که سیستم ایمنی در تمام طول زندگی تان مشغول به فعالیت بوده اما شما هیچ ایده ای نداشتید که چه اعضایی از بدن تان در این مسئله دخیل بوده اند و خیلی از بخش های تشکیل دهنده شما اصلا چه هستند و به چه کاری می آیند.
برای مثال، قطعا شما می دانید که زیر قفسه سینه شما، عضوی وجود دارد به نام «قلب». کسی نیست که به این مسئله واقف نباشد. مغز، کلیه، شش، ریه، روده و معده را هم می شناسید. اما تا به حال در مورد «تیموس» شنیده اید؟
تیموس، همان نزدیکی و در سمت راست قلب، حجم اندکی را اشغال کرده. یک عضو ناشناخته که نقشی موثر در زنده بودن انسان ایفا می کند. با این حال، بسیاری از ارگان ها و اعضای مختلف سیستم ایمنی ناشناخته اند. بگذارید تعدادی از آن ها را موردی نام ببریم و سپس در مقاله ی بعدی با جزئیات بیشتری در موردشان صحبت کنیم.
تیموس
طحال
سیستم لنفاوی
مغز استخوان
گلبول های سفید خون
آنتی بادی ها
سیستم کمپلمان
هورمون ها
پوست
بله، پوست. اولین، در دسترس ترین و واضح ترین سد دفاعی بدن در برابر میکروب ها همین چند لایه پوستی است که سطح بدن ما را پوشانده است. پوست دقیقا مثل ظرف یا لایه های پلاستیکی که دور غذا می پیچیم عمل می کند. کافی است پوشش پلاستیکی دور سوسیس را بردارید تا ببینید با چه سرعتی رنگ عوض می کند و تخریب می شود. دنیایی که در آن زندگی می کنیم وحشتناک تر از چیزی است که تصورش را می کنید.
پوست در برابر باکتری و ویروس بسیار مقاوم و مقتدر است. بخش بیرونی پوست شامل سلول های ویژه ای است که لانگرهانس نام دارند و نقشی اساسی در اعلام اخطارهای اولیه بازی می کنند. روی پوست، همچنین ماده های ضد باکتریایی وجود دارد که همین مسئله سبب می شود صبح روز آینده وقتی از خواب بیدار می شوید، کلنی باکتری ها روی دست تان رشد نکرده باشند. اغلب باکتری ها و اسپورهایی که با پوست تماس برقرار می کنند سریعا از بین می روند.
بینی، دهان، گوش و چشم ها هم با توجه به اینکه حفره هایی روی صورت محسوب می شوند، مکان مناسبی برای ورود باکتری و ویروس به درون بدن هستند. اشک و مخاط بینی حاوی آنزیم هایی هستند که دیواره سلولی بسیاری از باکتری ها را نابود می سازند. آب دهان هم ماده ای ضد باکتریایی محسوب می شود و مهاجمین در دروازه ورودی با آن درگیر می شوند. حرفه های شش، لوله های تنفسی، بینی، گوش، دهان و … همه توسط موادی احاطه شده اند که ورود باکتری ها را بسیار دشوار ساخته است.
اگر مهاجم به قدر کافی جسور باشد و از آن ها گذر کند، یعنی از اولین مرحله و دیوارهای دفاعی با موفقیت رد شده و حالا نوبت به درگیری مستقیم با سربازها رسیده است
از کجا بدانیم که سیستم ایمنی بدن ما ضعیف است؟
سیستم ایمنی، بدن ما را در برابر نفوذ عوامل آسیب رسان خارجی مانند ویروس ها، باکتری ها، انگل ها، مواد آلاینده، مواد سرطان زا ، سموم و قارچ ها مقاوم می سازد.
این سیستم تشکیل شده از یک شبکه ی سلولی، بافت ها و ارگان هایی که با همکاری هم از بدن محافظت می کنند.
بدون شک می دانید که سلول های دفاعی بدن ما «لکوسیت ها» یا گلبول های سفید نام داشته و در «اندام های لنفاوی» قرار دارند.
اگر به هر دلیل میزان گلبول های سفید خون پایین باشد، بیشتر در معرض عوامل مضر خارجی قرار می گیریم و بیشتر بیمار می شویم.
بنابراین لازم است که پیام های ارسال شده توسط بدن را به خوبی شناسایی کرده و ضعف ها را جبران کنیم.
پیام های ضعف سیستم ایمنی بدن عبارتند از:
خستگی:
درست است که کار و تلاش زیاد ما را خسته می کند، اما اگر خستگی زیاد و مداومی را احساس می کنید و حتی زمانی که از خواب بیدار می شوید، بدون انرژی و خسته هستید، یا اگر با انجام ساده ترین و کوچک ترین کارها نیز خسته می شوید، می توان گفت سیستم ایمنی بدن تان ضعیف شده است.
عفونت های مداوم:
اگر به طور مداوم دچار حساسیت بیش از اندازه می شوید، احتمال دارد که سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد
عفونت های ادراری، عفونت معده، لثه های قرمز و ملتهب، اسهال مداوم و غیره نشان می دهند که سیستم ایمنی بدن ما کارایی لازم را برای مقابله با عوامل خارجی ندارد.
در واقع سیستم ایمنی نمی تواند از بدن در برابر ویروس ها و باکتری ها محافظت کند، لذا این مشکلات زود به زود بروز می کنند.
سرماخوردگی، آنفلوانزا و گلودرد
چند بار در سال سرما می خورید؟ ماهی یک بار؟ آیا مدام گلودرد دارید؟ یا اینکه مدام دچار آنفلوانزا می شوید؟
بهتر است به پزشک مراجعه کنید و آزمایش خون دهید تا میزان گلبول های سفیدتان مشخص شود، چون تمام این علامت ها نشان می دهد سیستم ایمنی بدن تان درست کار نمی کند.
آلرژی ها
برخی افراد بیشتر از واکنش های آلرژیک رنج می برند. به این دلیل که سیستم ایمنی بدن آنها نمی تواند راه ورود آلاینده ها، گردوغبار و عوامل محیطی آلرژی زا را مسدود کند.
اگر به طور مداوم دچار حساسیت بیش از اندازه می شوید، احتمال دارد که سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد.
زخم هایی که بهبود نمی یابند
هر نوع زخم و جراحتی باید بعد از چند روز شروع به التیام و بهبودی کند. اگر حتی خراش های کوچک روی پوستتان میلی به بهبودی ندارند و یا زخمی که بر می دارید دیر جوش می خورد، یا عفونت یا التهاب و درد ایجاد می کند، احتمالا از ضعف سیستم ایمنی بدن رنج می برید.
اگر چنین مشکلی دارید بهتر است با پزشک مشورت کنید
چگونه سیستم ایمنی خود را تقویت کنیم ؟
انسانها با سطوح ایمنی متفاوتی متولد میشوند. برخی افراد سیستم ایمنی قویتری دارند. عوامل بسیاری وجود دارد که ممکن است به سیستم ایمنی شما آسیب برساند و باعث ضعیف شدن آن بشود.
در ادامهی این مقاله ۱۰ کاری را که با انجام آنها بیشترین آسیب را به سیستم امینی بدنتان وارد میکنید با هم مرور میکنیم.
نوشیدن الکل
مصرف الکل ممکن است باعث نابودی سلولهای آنتیبادی (که برای مبارزه با سلولهای ویروسی ضروریاند) شود و در نتیجه اثر مخربی بر سیستم ایمنی شما بگذارد.
علاوه بر آن از آنجا که الکل مادهای آبزداست، آب درون سلولها را خارج میکند و باعث مرگ آنها میشود. همچنین مصرف الکل موجب کمبود مواد غذایی میشود و بدن را از مواد مغذی تقویتکنندهی سیستم ایمنی محروم میکند.
مصرف الکل باعث ضعف ایمنی و افزایش احتمال ابتلا به برخی بیماریها مانند سینهپهلو (ذاتالریه)، سل و سایر بیماریهای عفونی میشود.
بر اساس گزارشی که در نشریهی بینالمللی Alcohol در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، حتی یکبار افراط در مصرف الکل، از چند ساعت تا چندین روز بر سلامت سیستم ایمنی بدن اثر میگذارد.
سیگار کشیدن و در معرض دود سیگار بودن
استنشاق دود، چه دود تنباکو باشد چه دود چوب، تأثیر مستقیمی بر کارکرد سیستم ایمنی بدن دارد.
مصرف سیگار، تولید انواع مختلفی از سیتوکینهای پیشالتهابی را افزایش میدهد و باعث افزایش واکنشهای فوق حساس ایمنی میشود. مواد شیمیایی مضر موجود در دود سیگار، دفاع طبیعی بدن را در برابر میکروبهای بیماریزا ضعیف میکند و احتمال ابتلا به بیماریهای خودایمنی را افزایش میدهد.
مقالهای که در سال ۲۰۱۴ در مجلهی American Thoracic Society منتشر شد تأکید میکند که دود سیگار سیستم ایمنی را سرکوب میکند.
دود سیگار ممکن است بر هردو سیستم ایمنی طبیعی و تطبیقی تأثیرگذار باشد. کودکانی که در معرض غیرمستقیم دود سیگار هستند به علائم تکرارشوندهی بیماریهای دستگاه تنفسی فوقانی دچار میشوند.
پس اگر سیگار میکشید، فورا آن را ترک کنید. همچنین از قرار گرفتن در معرض دود غیرمستقیم سیگار نیز دوری کنید. به این منظور کشیدن سیگار را در خانه ممنوع کنید؛ همانطور که در بسیاری از پاساژها، هتلها، رستورانها و … ممنوع است.
اجتناب از نور خورشید
بیش از حد در معرض اشعهی فرابنفش بودن، برای پوست و سلامت بدن مضر است. به همین دلیل بسیاری از افراد از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری میکنند؛ اما باید بدانید افراط در این کار هم به ایمنی بدن آسیب میرساند.
نور خورشید به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. هنگامی که بدن در معرض نور خورشید قرار میگیرد ویتامین D تولید میکند. وجود این ویتامین برای عملکرد مناسب سلولهای T (که در دفاع ایمنی نقش دارند) ضروری است. علاوه بر آن، ویتامین D در متابولیسم کلسیم و استخوان نقش مهمی دارد.
مجلهی Investigative Medicine در سال ۲۰۱۱ گزارشی منتشر کرد که بر مبنای آن وجود ویتامین D برای تنظیم پاسخهای ایمنی طبیعی و تطبیقی لازم است و کمبود آن خطر ابتلا به بیماریهای عفونی و خودایمنی را افزایش میدهد.
برای آنکه ویتامین D به مقدار کافی در بدنتان تولید شود، هرروز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در معرض آفتاب اول صبح قرار بگیرید (بدون استفاده از ضدآفتاب)؛ اما در ساعات اوج آفتاب (بین ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) از نور خورشید دوری کنید و اگر بیرون هستید ضدآفتاب را فراموش نکنید.
احساسات منفی
احساسات منفی مانند استرس، ناراحتی، ترس، خشم و نگرانی سیستم ایمنی را ضعیف میکند.
وقتی استرس دارید، مقدار هورمون کورتیزول در بدنتان افزایش مییابد. کورتیزول در پاسخهای سیستم ایمنی اختلال ایجاد میکند و مانع عملکرد صحیح دستگاه گوارش و دستگاه تولیدمثل میشود.
بهعلاوه بالا رفتن سطح کورتیزول، تولید پروستاگلاندینهای خوب را کاهش میدهد. پروستاگلاندینها در عملکرد مناسب سیستم ایمنی نقش دارند.
استرس شدید باعث آسیبپذیرتر شدن شما در برابر سرماخوردگی، آنفولانزا و نیز مشکلات سلامتی جدیتر مانند بیماریهای قلبی، دیابت و غیره میشود.
برای کاهش استرس تمرینهایی مانند یوگا، مدیتیشن، ماساژ، عطر درمانی و خنده درمانی انجام بدهید.
خنده سلاح خوبی برای مبارزه با استرس و سایر احساسات منفی است. بر اساس تحقیقات انجامشده خندیدن بر سیستم ایمنی تأثیر مثبتی میگذارد که تا ۱۲ ساعت باقی میماند.
نادیده گرفتن بهداشت شخصی
رعایت نکردن بهداشت شخصی بهطور مستقیم بر سیستم ایمنی شما اثر میگذارد. سبک زندگی غیربهداشتی، بدنتان را در معرض میکروبهای بیشتری قرار میدهد و باعث میشود مستعد ابتلا به بیماریها و عفونتهای بیشتری باشید.
در مقابل، بهداشت مناسب با حذف میکروبها و باکتریها به پیشگیری از عفونت و بیماری کمک میکند. به خاطر داشته باشید ویروسها و باکتریها همه جا هستند و هیچ فرصتی را برای حمله به شما از دست نمیدهند.
اما بهداشت بیش از حد نیز ممکن است بر سیستم ایمنی اثرات نامطلوبی بگذارد. به گزارش نشریهی Clinical and Experimental Allergy افرادی که در زمان کودکی کمتر در معرض ویروس و باکتری قرار میگیرند با احتمال بیشتری به بیماریهای خودایمنی دچار میشوند.
رعایت بهداشت شخصی مانند دو بار مسواک زدن در روز، شستن کامل دستها پیش از غذا خوردن، تمیز و مرتب نگهداشتن ناخنها، دوش گرفتن روزانه، پختن غذا در خانه بهصورت بهداشتی و شستن مرتب لباسها از ابتلا به بیماریهای عفونی جلوگیری میکند.
حتی میتوانید خودتان در خانه مادهی ضدعفونیکنندهی دست درست کنید تا دستهایتان را بدون استفاده از مواد شیمیایی مضر بشویید.
برای تقویت سیستم ایمنی بدنتان بهداشت شخصی را رعایت کنید و عادات بهداشتی خوب را به فرزندانتان آموزش بدهید.
استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی سمی
بیشتر افراد هرروز از محصولات آرایشی یا بهداشتی استفاده میکنند. بسیاری از این محصولات مانند شامپوی بدن، لوسیون، شامپو، لوازم آرایش و حتی خمیردندان حاوی مواد شیمیایی سمی و مضر زیادی هستند که ممکن است سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند.
درواقع استفاده از این مواد روی پوست بدن یا سر از آنچه فکر میکنید، مضرتر است.
مواد شیمیایی مضر بدون هیچ فیلتری بهراحتی از طریق پوست جذب جریان خون میشود و مستقیما بر نحوهی عملکرد سیستم ایمنی بدن تأثیر میگذارد.
طبق گزارشی که در سال ۲۰۰۳ در مجلهی Hospital Infection منتشر شده است، استفاده از محصولات بهداشتی حاوی الکل باعث از بین رفتن موانع حفاظتی طبیعی پوست میشود و این امر آسیبپذیری شما را در برابر باکتریها، قارچها و ویروسها افزایش میدهد.
مواد شیمیایی بهکاررفته در ساخت محصولات آرایشی مانند ایمیدازولیدینیل اوره، دیامدیامهیدانتوین و تریکلوزانریکلوزان در سیستم ایمنی اختلال ایجاد میکنند و با بسیاری از بیماریها ازجمله سرطان ارتباط دارند.
با انتخاب ظاهر طبیعیتان از شر محصولات آرایشی و مواد شیمیایی مضر موجود در آنها خلاص شوید؛ اگر نه محصولاتی را انتخاب کنید که مواد شیمیایی کمتری دارند و همیشه پیش از خرید هر محصولی مواد تشکیلدهندهی آن را بررسی کنید.
کمخوابی
به دلیل زندگیهای پرمشغله، امروزه بسیاری از مردم اهمیت خواب را نادیده میگیرند. خواب تأثیر مستقیمی بر کارکرد سیستم ایمنی دارد و کمخوابی کارایی آن را کاهش میدهد.
کمبود خواب سیستم ایمنی را از ترمیم توان دفاعی خود ناتوان میکند زیرا بدن شما هنگام خواب آنتیبادی ضدآنفولانزا تولید میکند.
بر اساس مطالعهای که در سال ۲۰۱۳ در نشریهی PLOS ONE منتشر شد، کمبود خواب باعث تغییر در سیستم تنظیم دفاع ایمنی بدن میشود. این تغییرات در بلندمدت ممکن است به بیماری منجر شود.
بهعلاوه کمبود خواب دائمی خطر ابتلا به عفونت و سایر مشکلات جدی سلامتی مانند بیمارهای قلبی، سکته، فشار خون، دیابت و چاقی را افزایش میدهد.
بزرگسالان به ۷ تا ۸ ساعت و کودکان و نوجوانان به ۹ تا ۱۱ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
کمتحرکی
اگر عادت دارید همیشه پای تلویزیون بنشینید و تمرینات ورزشی در فعالیتهای روزانهی شما جایی ندارد، سیستم ایمنی بدنتان با مشکلات زیادی روبهروست.
تمرینهای ورزشی ملایم عملکرد سیستم ایمنی را تقویت میکند، جریان خون را افزایش میدهد و فرایند خروج مواد سمی از بدن را بهبود میبخشد.
گردش خون مناسب، خود باعث افزایش گردش آنتیبادیها و گلبولهای سفید میشود که وجودشان برای مبارزه با آلودگیها ضروری است.
بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۰۷ در مجلهی Applied Physiology منتشر شد، افرادی که بهطور مرتب ورزش ملایم میکنند در مقایسه با کسانی که تقریبا هیچ تحرکی ندارند کمتر به بیماریهای عفونی مبتلا میشوند.
همچنین در این پژوهش ذکر شده است که ورزش شدید کارکردهای مختلف سیستم ایمنی را موقتا ضعیف میکند و تأثیر آن ۳ تا ۲۴ ساعت باقی خواهد ماند.
مقدار کمی ورزش روزانه، بهترین راه برای حفظ سلامتی و زیبایی بدن است.
نادیده گرفتن اهمیت آب
آبرسانی مناسب برای حفظ سلامتی و تقویت سیستم ایمنی ضروری است. بدون آب، بدن و سیستم ایمنی شما نمیتواند بهدرستی کار کند.
نوشیدن آب کافی به خروج مواد سمی، مضر و مواد دفعی از بدن کمک میکند. این امر موجب میشود سیستم ایمنی برای مبارزه با بیماریهای عفونی بهتر عمل کند.
کمبود آب ممکن است منجر به از دست دادن آب بدن (دی هیدراسیون) شود، این حالت بر سیستم ایمنی نیز اثر میگذارد. بر اساس مقالهای که در سال ۲۰۱۲ در مجلهی Luminescence منتشر شد، از دست دادن آب باعث تضعیف سیستم ایمنی میشود.
از دست دادن آب حتی بر سطح انرژی و کیفیت خواب شما نیز تأثیر میگذارد و ممکن است تمایل به ورزش کردن را در شما کاهش بدهد که این خود یکی از عوامل ضعیف شدن سیستم ایمنی است.
هر آدم سالمی باید روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشد. با این حال میزان آب مصرفی، بسته به آبوهوایی که در آن زندگی میکنید، میزان فعالیت فیزیکی و وضعیت سلامتیتان ممکن است متغیر باشد.
استفاده نادرست از آنتیبیوتیکها
آنتیبیوتیکها سنگ بنای پزشکیِ مدرن هستند، اما استفادهی نادرست از آنها ممکن است اثرات جانبی ناخواستهای را مانند ناراحتی معده، اسهال یا حتی واکنشهای حساسیتی ایجاد کند.
استفادهی مکرر و نامناسب از آنتیبیوتیکها به سیستم ایمنی و سلامت کلی بدن شما آسیب میرساند.
پیش از هرچیز، این کار ممکن است منجر به مقاومت در برابر آنتیبیوتیک شود؛ یعنی آنتیبیوتیکهایی که در گذشته مفید بودند دیگر بر باکتریها و میکروبها اثرگذار نخواهند بود.
برای درمان این مشکل به دُز بیشتری از دارو یا آنتیبیوتیک قویتری نیاز دارید که خود باعث اثرات جانبی بیشتری میشود.
از مصرف آنتیبیوتیکی که مخصوص شما تجویز نشده است خودداری کنید. اگر پزشک برایتان آنتیبیوتیک تجویز کرده است حتما دورهی درمان را کامل کنید و همیشه از پزشکتان درباره اثرات جانبی دارو بپرسید.
آنتیبیوتیکها هیچ اثری روی ویروسها ندارند، پس بهخاطر داشته باشید هیچگاه از آنتیبیوتیک برای درمان بیماریهای ویروسی استفاده نکنید
سخن آخر :
در آخر توصیه می شود قدر سلامتی خود را بدانید سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید می توانید از فرآورده های زنبور عسل که همگی نقش بسزایی در حفاظت و ارتقاع این سیستم مهم را بر عهده دارند استفاده کنید مطمعن باشید که سلامتی خود و خانواده را تضمین نموده اید ..